با تغییرات محسوس در الگوی انتقال ویروس HIV و کاهش نگران‌کننده سن ابتلا به این بیماری در سال‌های اخیر، ضرورت بازنگری در برنامه‌های آموزشی و بهداشتی کشور بیش از پیش احساس می‌شود. در حالی که در گذشته مصرف مشترک سوزن در میان افراد دارای اعتیاد، مسیر اصلی انتقال HIV محسوب می‌شد، اکنون روابط جنسی محافظت‌نشده به عامل غالب تبدیل شده و حتی گزارش‌هایی از ابتلای نوجوانان نیز به گوش می‌رسد. این تحولات، متخصصان را بر آن داشته تا بر اهمیت آگاهی‌رسانی علمی، کاهش انگ اجتماعی و تسهیل دسترسی به خدمات درمانی و مشاوره‌ای تأکید کنند، چرا که بسیاری از مبتلایان به HIV همچنان به دلیل ترس از قضاوت و انکار بیماری، از مراجعه به مراکز درمانی خودداری می‌کنند و این امر، خطر انتقال ناخواسته را تشدید می‌کند.
دگرگونی الگوی انتقال HIV: از اعتیاد به روابط پرخطر جنسی
دکتر مهری نجات، متخصص اعصاب و روان و زوج درمانگر، در گفتگو با خبرنگار مهر، به ماهیت مزمن بیماری ایدز (HIV) اشاره کرده و بیان می‌کند که این بیماری فوراً علائم خود را نشان نمی‌دهد و روند بروز نشانه‌ها ممکن است سال‌ها به طول انجامد. او هشدار می‌دهد که الگوی انتقال HIV به طور چشمگیری تغییر کرده است:
در دهه‌های گذشته، بخش عمده موارد ابتلا به HIV از طریق استفاده مشترک از سوزن در میان مصرف‌کنندگان مواد مخدر تزریقی ثبت می‌شد.
امروز، روابط جنسی محافظت‌نشده به مهم‌ترین عامل انتقال ویروس HIV تبدیل شده است و متأسفانه، سن ابتلا به HIV در حال حاضر به گروه‌های سنی پایین‌تر، حتی نوجوانان، رسیده است.
این تغییر الگو، جامعه و خانواده‌ها را با چالش‌های جدیدی در زمینه پیشگیری از HIV و کنترل این بیماری مواجه ساخته است.
چالش‌های روانی و انگ اجتماعی بیماران HIV مثبت
یکی از بزرگترین موانع در مسیر مدیریت و درمان HIV، بار روانی سنگین و انگ اجتماعی مرتبط با این بیماری است. دکتر نجات توضیح می‌دهد که بسیاری از افراد پس از تشخیص HIV، با مراحل دشواری از جمله انکار، خشم و در نهایت ترس، اضطراب و افسردگی مواجه می‌شوند. او این روند را شبیه به واکنش افراد به حوادث تلخ زندگی می‌داند. متأسفانه، مبتلایان به HIV اغلب با کمبود حمایت اجتماعی روبرو هستند و حتی در اطلاع‌رسانی به نزدیکان خود با چالش‌های جدی مواجه‌اند. این انگ اجتماعی موجب می‌شود:
بسیاری از افراد از ترس قضاوت دیگران، بیماری خود را مخفی نگه داشته و حتی برای درمان به مراکز پزشکی مراجعه نکنند.
فشار روانی وارد بر بیماران HIV مثبت به مراتب سنگین‌تر از بیماران مبتلا به سایر بیماری‌ها است، زیرا برخلاف بسیاری از بیماری‌ها که با همدردی و حمایت همراه است، ایدز اغلب با طردشدگی همراه است.
اهمیت نقش‌آفرینی تخصصی و جامع در حمایت از افراد مبتلا به HIV
پزشکان و مشاوران نقش حیاتی در همراهی بیماران مبتلا به HIV و کمک به آن‌ها برای گذراندن مراحل روانی بیماری ایفا می‌کنند. به گفته دکتر نجات، ایدز یک بیماری کوتاه‌مدت نیست و می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ سال زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، بیماران نیازمند تعامل با جامعه و ادامه زندگی عادی خود هستند. در این میان، نقش مراکز مشاوره تخصصی ایدز در ارائه اطلاعات صحیح، کاهش انگ اجتماعی، و ایجاد آرامش برای بیماران و خانواده‌هایشان بسیار حائز اهمیت است. ارائه اطلاعات دقیق و علمی درباره نحوه انتقال HIV و راه‌های پیشگیری از آن، اولین گام در کنترل این معضل بهداشتی است.
راهبردهای نوین برای کنترل و پیشگیری از HIV: آموزش و درمان مستمر
گرچه توقف کامل روند انتقال HIV دشوار است، اما اطلاع‌رسانی صحیح و درمان مؤثر می‌تواند شدت نگرانی‌ها را کاهش داده و کیفیت زندگی مبتلایان را بهبود بخشد. متخصصان تأکید می‌کنند:
با درمان منظم، بار ویروسی در بدن فرد مبتلا به HIV به شدت کاهش می‌یابد (اصطلاحاً Undetectable = Untransmittable یا U=U) و در این شرایط، تماس‌های روزمره مانند در آغوش گرفتن هیچ خطری برای انتقال HIV ندارد.
آموزش‌های گسترده درباره راه‌های انتقال ویروس HIV، اهمیت روابط جنسی محافظت‌شده و دسترسی آسان به تست‌های تشخیص و درمان، از جمله ضروریات کنترل این بیماری محسوب می‌شوند.
با آگاهی‌بخشی و پذیرش اجتماعی، می‌توان به افراد مبتلا به HIV کمک کرد تا زندگی سالم‌تر و ایمن‌تری داشته باشند و چرخه انتقال این ویروس در جامعه را کنترل کرد. همکاری خانواده‌ها و نهادهای اجتماعی در کنار مراکز درمانی، ضامن موفقیت این راهبردها خواهد بود.
مطالب مرتبط
- روانشناسان درباره شیوع فزاینده اختلالات روانشناختی در پی رویدادهای بحرانی هشدار می‌دهند
- زخم معده تنها دردی جسمانی نیست؛ ردپای عمیق آن بر سلامت روان آشکار می‌شود
- متخصصان هشدار می‌دهند: پنج احساس ناخواسته قند خون را به سرعت افزایش می‌دهند
- زخم معده تنها دردی جسمانی نیست؛ ردپای عمیق آن بر سلامت روان آشکار می‌شود
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply