در فاصله‌ای کوتاه، دو پزشک جوان و نخبه جامعه پزشکی ایران—دکتر محمدرضا پازوکی (رتبه ۸۴ کنکور ۱۳۹۵ و دانش‌آموخته مدارس تیزهوشان زنجان) و دکتر الهام جلدی (از برگزیدگان کنکور)—مسیر پرفراز و نشیب تحصیل در رشته پزشکی را پشت سر گذاشتند اما در سایه فشارهای شغلی و روانی، سرانجام به زندگی خود پایان دادند. این رخدادها بیش از آنکه تنها یک تراژدی فردی باشند، نمادی دردناک از سایه سنگین استرس، فرسودگی و کمبود حمایت‌های روانی در نظام سلامت است.
بحران ساختاری در بطن نظام پزشکی
از طولانی‌‌شدن کشیک‌ها و حجم بالای بیماران تا انتظارات نامحدود از سوی جامعه و فقدان فضای امن برای گفتگو درباره مشکلات خصوصی، پزشکان جوان را در چرخه‌ای حاد از استرس مزمن گرفتار کرده است. مطالعات جهانی نشان می‌دهد که پزشکان در مقایسه با جمعیت عمومی، سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی و فرسودگی شغلی قرار دارند و خودکشی میان این حرفه یکی از بالاترین نرخ‌ها را دارد.
فضای رقابتی پشت کنکور و آزمون‌های دستیاری، همراه با درآمد و موقعیت اجتماعی انتظاری، اغلب پزشکان تازه‌کار را بی‌‌‌نیاز از کمک گرفتن می‌داند. در چنین شرایطی، حتی کوچک‌ترین نشانه‌های اضطراب یا افسردگی—خستگی مفرط، بی‌خوابی مداوم، کاهش انگیزه در خدمت‌رسانی—معمولاً نادیده گرفته می‌شود و این «بیماری خاموش» سال‌ها ادامه می‌یابد تا به نقطه بحرانی برسد.
پیشنهاداتی برای آغاز تغییر
برای جلوگیری از تکرار این تراژدی‌ها و ایجاد محیطی ایمن و پایدار برای پزشکان، دست‌کم دو اقدام کلیدی ضروری است:
- راه‌اندازی سامانه‌ای محرمانه برای حمایت روانی از پزشکان و دستیاران: دسترسی ۲۴ساعته به مشاوران و روان‌شناسان در سراسر کشور، بدون نگرانی از اثر بر سوابق حرفه‌ای و پرونده‌های انضباطی.
- اصلاح شرایط کاری و اداری در بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها: کاهش ساعات کشیک، تعریف سقف منطقی بیماران روزانه و آموزش مدیران برای شناسایی به‌موقع علائم فرسودگی و ارائه مداخلات حمایتی.
تا زمانی که نهادهای مسئول—وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و انجمن‌های تخصصی—با اتاق فکری متمرکز به بررسی ریشه‌های این بحران نپردازند و برنامه‌های جامع پیشگیرانه کلیات و جزئیات این معضل را در دستور کار قرار ندهند، بیم آن می‌رود که پزشکانِ آینده نیز در لمس آغاز مسیر حرفه‌ای خود، مانع دیوار بی‌پاسخ مانده‌های روانی شوند.
این زنگ خطر بارها شنیده شده؛ اکنون وقت آن است که به جای ابراز تأسف، به پای کار بنشینیم و سلامت روان پزشکان را بخشی جدانشدنی از سیاست‌های آموزش و درمان بدانیم—زیرا قهرمانان بی‌ادعای نظام سلامت، حق دارند در کنار نجات دیگران، خود نیز حمایت شوند.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply