پژوهش تازه‌ای از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نشان می‌دهد که نوع تغذیه می‌تواند نقش مهمی در افزایش یا کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه ایفا کند. این مطالعه که با همکاری مراکز علمی از تبریز، زنجان و پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی انجام شده، برای نخستین‌بار الگوهای غذایی رایج در ایران را در ارتباط با سرطان ریه بررسی کرده است.
سرطان ریه؛ یکی از مرگ‌بارترین سرطان‌ها در جهان
سرطان ریه در حال حاضر یکی از شایع‌ترین و کشنده‌ترین انواع سرطان در جهان محسوب می‌شود. در میان مردان، این بیماری رتبه نخست را از نظر شیوع دارد و در میان زنان پس از سرطان سینه و روده بزرگ در جایگاه سوم قرار گرفته است. هرچند مصرف دخانیات همچنان مهم‌ترین عامل خطر برای این بیماری است، اما مطالعات جدید نشان داده‌اند که عوامل محیطی، سبک زندگی و به‌ویژه تغذیه نیز می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند.
تمرکز بر الگوهای غذایی به جای مواد غذایی منفرد
برخلاف مطالعات گذشته که بیشتر بر تأثیر یک یا چند ماده غذایی خاص تمرکز داشتند، پژوهشگران اکنون به بررسی الگوهای کلی تغذیه روی آورده‌اند. این الگوها نشان می‌دهند که ترکیب و نوع غذاهایی که فرد به‌طور روزانه مصرف می‌کند، چگونه می‌توانند بر سلامت او اثر بگذارند. رژیم‌های غذایی سرشار از میوه، سبزیجات، حبوبات، ماهی و لبنیات کم‌چرب با کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه همراه هستند، در حالی که مصرف زیاد گوشت قرمز، غذاهای فرآوری‌شده، سرخ‌کردنی‌ها و مواد قندی می‌تواند احتمال ابتلا را افزایش دهد.
جزئیات پژوهش انجام‌شده در ایران
در این مطالعه، اطلاعات تغذیه‌ای ۱۳۵ بیمار مبتلا به سرطان ریه با ۲۳۷ فرد سالم مقایسه شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌ای شامل ۱۴۷ سؤال جمع‌آوری و در دو بیمارستان عمومی تهران تحلیل شدند. پژوهشگران تلاش کردند تا با در نظر گرفتن عوامل مؤثر دیگر مانند سن، جنسیت، وضعیت سلامت عمومی و سوابق پزشکی، ارتباط دقیق‌تری میان تغذیه و سرطان ریه برقرار کنند.
نتایج کلیدی: تغذیه ناسالم، خطر چندبرابری ابتلا
نتایج نشان دادند که افرادی با رژیم غذایی ناسالم، شامل مصرف زیاد غذاهای پرچرب، شیرین، سرخ‌کردنی و فرآوری‌شده، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. در مقابل، رژیم‌های غذایی سالم‌تر با مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، ماهی، آجیل و لبنیات کم‌چرب، نقش محافظتی در برابر این بیماری ایفا می‌کنند.
مواد غذایی مؤثر و نحوه پخت
هویج به‌دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های قوی، به‌ویژه در میان افراد غیرسیگاری، تأثیر قابل توجهی در کاهش خطر سرطان ریه دارد. همچنین، مصرف زیاد گوشت قرمز، تخم‌مرغ و غلات تصفیه‌شده با افزایش احتمال ابتلا مرتبط است. در مقابل، حبوبات، ماهی و آجیل به‌دلیل دارا بودن اسیدهای چرب مفید، فیبر و ویتامین‌ها، اثر محافظتی دارند. نحوه پخت غذا نیز اهمیت دارد؛ روش‌هایی مانند کبابی ممکن است ترکیبات مضری تولید کنند که خطر ابتلا را افزایش دهند.
انتشار نتایج در مجله معتبر تغذیه
یافته‌های این پژوهش در مجله «علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران» منتشر شده‌اند؛ نشریه‌ای وابسته به انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای کشور که از منابع معتبر علمی در حوزه تغذیه محسوب می‌شود.
این مطالعه نشان می‌دهد که اصلاح الگوی تغذیه، می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مؤثر در پیشگیری از سرطان ریه مورد توجه قرار گیرد و ضرورت انجام پژوهش‌های مشابه در جمعیت‌های ایرانی را برجسته می‌سازد.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.