رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرد که آلودگی هوا با ثبت سالانه حدود ۵۰ هزار مرگ، پس از فشار خون بالا، دومین عامل مرگ‌ومیر در ایران به شمار می‌آید. وی در تشریح وضعیت بحرانی کیفیت هوا در کشور به ارائه گزارشی از منابع، اثرات و راهکارهای مقابله با آلودگی پرداخت.
شدت ذرات معلق ۱۵ برابر بیشتر از حد مجاز جهانی
محمدصادق حسنوند با اشاره به داده‌های ثبت‌شده در ۲۴ ساعت گذشته، اعلام کرد که میزان ذرات معلق کمتر و بیشتر از ۱۰ میکرون در هوا بین ۱۰ تا ۱۵ برابر بالاتر از استانداردهای سلامت تعیین‌شده توسط سازمان جهانی بهداشت است. به گفته او، از چهارشنبه ۱۱ تیر تاکنون، هوای تهران و بسیاری از شهرهای دیگر در وضعیت ناسالم تا خطرناک قرار گرفته است.
منابع داخلی و خارجی منشأ اصلی آلودگی
وی تأکید کرد بخش زیادی از این آلودگی ناشی از طوفان‌های گرد و غبار است که بخشی از آن از داخل کشور و بخشی نیز از کشورهای همسایه نظیر عراق، سوریه و عربستان وارد جو ایران می‌شود. در برخی ایستگاه‌های سنجش آلودگی در تهران، غلظت ذرات معلق تا ۶۰۰ میکروگرم بر متر مکعب نیز ثبت شده که بسیار بالاتر از حد مجاز تلقی می‌شود.
توصیه‌های فوری برای کاهش خطرات سلامت
حسنوند با اشاره به مخاطرات جدی برای سلامت عموم، به شهروندان توصیه کرد تا حد امکان از حضور غیرضروری در فضای باز پرهیز کنند. وی گفت اگر درها و پنجره‌های منازل بسته بماند، میزان آلودگی در محیط داخلی تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد. همچنین استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا و ماسک‌های استاندارد مانند N95 می‌تواند نقش مهمی در کاهش مواجهه مستقیم با آلودگی داشته باشد.
راهکارهای مقابله و پیشگیری
او مقابله با پدیده گرد و غبار را نیازمند برنامه‌ریزی چند‌مرحله‌ای دانست؛ از اقدامات کوتاه‌مدت برای اطلاع‌رسانی سریع گرفته تا ایجاد سامانه‌های پیش‌بینی دقیق برای برنامه‌ریزی‌های روزانه شهروندان. وی افزود در بسیاری از کشورها، هنگام افزایش شاخص آلودگی، تعطیلی سراسری اعمال نمی‌شود اما فعالیت‌های خاص مثل ورزش‌های فضای باز در مدارس متوقف می‌گردد.
آلودگی هوا یک بحران بلندمدت
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پایان خاطرنشان کرد که آلودگی هوا مسئله‌ای دیرینه و گسترده است که نیازمند سیاست‌گذاری‌های پایدار و مبتنی بر داده‌های علمی است. در حالی که کشورهای توسعه‌یافته با اقدامات موثر توانسته‌اند روند آلودگی را کنترل کنند، ایران همچنان با روندی ثابت یا حتی افزایشی در مواجهه با این معضل روبه‌رو است.
افزایش آگاهی عمومی، ارتقای زیرساخت‌های پایش کیفیت هوا و همراهی بین‌بخشی سازمان‌های مسئول از جمله الزامات مقابله با این تهدید جدی بهداشت عمومی عنوان شده است.