پوکی استخوان یا استئوپروز، یکی از بیماری‌های شایع اما پنهان در جامعه است که اغلب بدون علامت ظاهر می‌شود و تنها پس از بروز شکستگی‌های جدی، تشخیص داده می‌شود. دکتر مهران اعظمی، متخصص ارتوپدی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک، با هشدار نسبت به روند رو به رشد این بیماری در کشور، آن را «قاتل خاموش استخوان‌ها» نامید.
شکستگی‌های جدی با ضربات خفیف؛ پیامد کاهش تراکم استخوان
به گفته دکتر اعظمی، کاهش تراکم استخوان می‌تواند حتی با یک زمین‌خوردن ساده، منجر به شکستگی‌های خطرناک در نواحی حساس مانند لگن، ران و ستون فقرات شود. این نوع شکستگی‌ها به‌ویژه در سالمندان، می‌تواند عوارض جدی و گاه جبران‌ناپذیر به همراه داشته باشد.
شیوع پوکی استخوان در سالمندان؛ زنان در معرض خطر بیشتر
با افزایش جمعیت سالمندان در کشور، پوکی استخوان به یکی از چالش‌های مهم حوزه سلامت تبدیل شده است. بر اساس آمار، شیوع این بیماری در زنان بالای ۵۰ سال حدود ۴.۵ درصد و در مردان حدود ۲.۳ درصد گزارش شده است. تغییرات هورمونی پس از یائسگی، یکی از دلایل اصلی بروز این بیماری در بانوان محسوب می‌شود.
عوامل خطر و گروه‌های در معرض ابتلا
دکتر اعظمی تأکید کرد که افراد با جثه کوچک، سابقه خانوادگی ابتلا، اختلالات هورمونی مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، مصرف طولانی‌مدت داروهایی مانند کورتون‌ها و داروهای ضدتشنج، و مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.
علائم پنهان و پیامدهای تدریجی
این بیماری اغلب بدون علامت است و زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد دچار شکستگی می‌شود. در افراد مسن، شکستگی‌های ریز در مهره‌های ستون فقرات می‌تواند به مرور باعث کاهش قد، ایجاد قوز پشتی و تغییر فرم بدن شود؛ تغییراتی که اغلب به‌عنوان نشانه‌های طبیعی پیری تلقی می‌شوند، اما در واقع ناشی از پوکی استخوان هستند.
تست تراکم استخوان؛ چه کسانی باید انجام دهند؟
بر اساس توصیه‌های پزشکی، انجام تست تراکم استخوان برای همه افراد ضروری نیست. این آزمایش بیشتر برای بانوان بالای ۶۰ سال، آقایان بالای ۷۰ سال و افرادی با سابقه شکستگی، مصرف داروهای خاص یا بیماری‌های زمینه‌ای توصیه می‌شود. کاهش سالانه تراکم استخوان در زنان پس از ۵۰ سالگی بین ۰.۵ تا ۱ درصد است که نشان‌دهنده اهمیت پیشگیری در این گروه سنی است.
راهکارهای پیشگیری و کنترل پوکی استخوان
برای مقابله با این بیماری خاموش، دکتر اعظمی توصیه کرد: انجام فعالیت‌های بدنی منظم، مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D، ترک سیگار، پرهیز از مصرف الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار و پیروی از سبک زندگی سالم، نقش مؤثری در حفظ سلامت استخوان‌ها دارد.
اهمیت شناسایی زودهنگام و اصلاح سبک زندگی
در پایان، این متخصص ارتوپدی تأکید کرد که شناسایی زودهنگام پوکی استخوان و اصلاح سبک زندگی در سنین میانسالی، بهترین راهکار برای پیشگیری از عوارض جدی این بیماری در دوران سالمندی است. توجه به سلامت استخوان‌ها باید از جوانی آغاز شود تا در سال‌های بعد، کیفیت زندگی حفظ گردد.
با توجه به روند رو به رشد پوکی استخوان در جامعه، آگاهی‌بخشی عمومی و تشویق به سبک زندگی سالم می‌تواند نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری و ارتقاء سلامت عمومی ایفا کند.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.