مجله پزشکی دکتر حصارکی

این سایت مطالب علمی و کاربردی پزشکی را با استناد به منابع معتبر در دسترس کاربران قرار می‌دهد.

برنامه مکمل‌یاری مدارس؛ از آزمایش «روی» تا پوشش ملی آهن و ویتامین D

مکمل‌یاری با روی آغاز شد؛ ادامه توزیع سراسری آهن و ویتامین D در مدارس

وزارت بهداشت اجرای پایلوت مکمل‌یاری با «روی» را در مدارس مناطق محروم آغاز کرده و هم‌زمان توزیع مکمل آهن و ویتامین D در مدارس سراسر کشور ادامه دارد؛ گامی هدفمند برای مقابله با کمبودهای تغذیه‌ای که بر یادگیری، رشد و ایمنی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد.

چه اتفاقی افتاده و چرا مهم است

دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت برنامه آزمایشی مکمل‌یاری با روی را در استان سیستان‌وبلوچستان شروع کرده و قرار است بعد از ارزیابی، یک یا دو استان دیگر نیز در این طرح قرار گیرند. هدف این مرحله پایلوت، سنجش اثربخشی، تعیین دوز مناسب، بررسی صرفه اقتصادی و یافتن بهترین روش توزیع است. این اقدام در ادامه برنامه‌های جاری توزیع قرص آهن هفتگی برای دختران و مکمل ماهیانه ویتامین D برای دانش‌آموزان است.

مکمل‌یاری با روی آغاز شد؛ ادامه توزیع سراسری آهن و ویتامین D در مدارس
مکمل‌یاری با روی آغاز شد؛ ادامه توزیع سراسری آهن و ویتامین D در مدارس

چرا «روی» اکنون در اولویت است

روی عنصری کلیدی برای رشد جسمی، تقویت سیستم ایمنی و ارتقای تمرکز و عملکرد شناختی کودکان است. کمبود روی در مناطق محروم می‌تواند مصادیق «سوءتغذیه پنهان» را تشدید کند؛ وضعیتی که ظاهراً تغییری در وزن یا قد نشان نمی‌دهد اما توانمندی‌های یادگیری و مقاومت بدن را تضعیف می‌کند. اجرای پایلوت امکان سنجش عملی این فرضیه را فراهم می‌کند تا مشخص شود آیا افزودن روی به بسته مکمل‌های مدارس به‌صورت مؤثر موجب بهبود شاخص‌های سلامت و تحصیلی می‌شود یا خیر.

برنامه‌های موجود و دامنه پوشش

  • مکمل آهن: توزیع هفتگی یک قرص حاوی ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم آهن برای دختران مقاطع متوسطه اول و دوم به مدت ۱۶ هفته به‌منظور پیشگیری از کم‌خونی فقرآهن.
  • مکمل ویتامین D: توزیع ماهانه یک قرص ۵۰ هزار واحدی برای دانش‌آموزان دختر و پسر مقاطع متوسطه تا جلوگیری از شیوع کمبود ویتامین D و پیامدهای استخوانی و ایمنی.

این بسته‌ها ترکیب فعلی برنامه ملی تغذیه دانش‌آموزان را شکل می‌دهند و افزودن «روی» در صورت اثبات اثربخشی می‌تواند به شکل یک برنامه ترکیبی هدفمند درآید.

پیامدهای مورد انتظار و الزامات موفقیت

اجرای موفق مکمل‌یاری نیازمند چهار مؤلفه است: پایش منظم اثرات بالینی و آموزشی، آموزش والدین و مربیان درباره اهمیت مصرف منظم، تضمین کیفیت و زنجیره تأمین بدون قطعی و ثبت دقیق مصرف برای ارزیابی بلندمدت. در صورت تحقق این شروط، انتظار می‌رود:

  1. کاهش نسبت کم‌خونی و علائم مرتبط با کمبود آهن؛
  2. بهبود شاخص‌های رشد، تمرکز و توانایی‌های یادگیری در دانش‌آموزان تحت پوشش.

نکته برای خانواده‌ها و مدارس

خانواده‌ها باید مصرف مکمل‌ها را به‌عنوان بخشی از برنامه پیشگیری ببینند و در همراهی با تغذیه متنوع و غنی‌شده فعال باشند. مدارس نقش کلیدی در توزیع منظم، ثبت دریافت و اطلاع‌رسانی به والدین دارند تا برنامه‌ها از وضعیت آزمایشی به یک مداخله اثربخش و پایدار تبدیل شود.

جمع‌بندی

آغاز پایلوت مکمل‌یاری با روی گامی منطقی در تکمیل برنامه‌های تغذیه‌ای مدارس است و در صورت اجرای دقیق و پایش علمی، می‌تواند نقطه عطفی در کاهش سوءتغذیه پنهان و تقویت ظرفیت‌های یادگیری نسل آینده باشد. دولت و نهادهای بین‌المللی مشارکت‌کننده باید پس از نتایج پایلوت هرچه سریع‌تر تصمیم‌های روشن درباره توسعه ملی این طرح اتخاذ کنند تا فرصت‌های رشد تحصیلی و سلامت دانش‌آموزان افزایش یابد.

مجله پزشکی دکتر حصارکی

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *