هر سال هزاران نفر در مناطق روستایی و جنگلی ایران دچار مارگزیدگی می‌شوند و تأخیر در تشخیص یا اقدام اشتباه می‌تواند به بروز عوارض جدی یا حتی مرگ منجر شود. آگاهی از انواع سموم مار و نشانه‌های بالینی، نخستین گام برای کاهش ترس و افزایش احتمال بقاست.
درک انواع سموم و مکانیسم آسیب
سم مارها معمولاً از سه گروه اصلی تشکیل می‌شود:
- نوروتوکسین (عصبی): با فلج عضلات تنفسی و کاهش هوشیاری همراه است
- هموتوکسین (خونی): با آسیب به عروق و ایجاد خونریزی یا لخته‌سازی نابه‌جا مشخص می‌شود
- سایتوتوکسین (بافت‌تخریب‌کن): موجب نکروز و تورم شدید در محل گزش می‌گردد
در برخی گونه‌ها ترکیبی از این سموم دیده می‌شود و همین پیچیدگی، تشخیص و انتخاب پادزهر مناسب را حیاتی می‌کند.
علائم هشداردهنده مارگزیدگی
- درد شدید و تورم سریع در نقطه گزش
- تغییر رنگ پوست، کبودی یا تاول‌زدگی
- سرگیجه، ضعف عمومی، حالت تهوع یا استفراغ
- تعریق فراوان، تپش قلب غیرطبیعی و اضطراب ناگهانی
شناخت به‌موقع این نشانه‌ها می‌تواند مانع اشتباه‌هایی مانند مکیدن زخم یا بستن محکم اندام شود که خود تشدیدکننده آسیب‌اند.
اقدامات فوری تا رسیدن به مرکز درمانی
- بی‌حرکت نگه داشتن عضو گزیده‌شده و قرار دادن آن در سطح پایین‌تر از قلب
- ثبات علایم حیاتی (تنفس و نبض) و سرد کردن محل نیش با کمپرس یخ (بدون تماس مستقیم)
حفظ آرامش مصدوم و انتقال سریع او به مرکز درمانی مجهز به آنتی‌ونوم، مهم‌ترین گام برای پیشگیری از فلج تنفسی و خونریزی‌های شدید است. در نهایت، به‌کارگیری روش‌های تشخیصی دقیق نظیر تست انعقاد خون و نظر پزشک متخصص سم‌شناسی، تضمین‌کننده انتخاب درمان اثربخش خواهد بود.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply