با افزایش نیاز نوزادان به آهن در دوره رشد، مکمل‌های آهن همچون قطره آهن در برنامه تغذیه‌ای کودک جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. برخی والدین اما نگران تأثیر منفی این مکمل بر سلامت دهان و دندان فرزند خود هستند؛ نگرانی‌ای که براساس شواهد علمی، نادرست است.
نقش حیاتی آهن در رشد نوزادان
دکتر احمد اسمعیل‌زاده، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با اشاره به اهمیت تأمین آهن در سال‌های ابتدایی زندگی کودک، گفت: نوزادان برای رشد و خون‌سازی، افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها و تکامل سیستم عصبی، نیاز زیادی به آهن دارند. این نیاز در فاصله ۶ تا ۲۴ ماهگی به‌خصوص زیادتر است و منابع غذایی به تنهایی نمی‌توانند آن را جبران کنند.
وی توضیح داد: از پایان ماه ششم زندگی نوزاد، هم‌زمان با شروع تغذیه تکمیلی، باید مصرف روزانه قطره آهن آغاز شود؛ میزان توصیه‌شده، ۱۵ میلی‌گرم آهن المنتال (برابر با حدود ۱۵ قطره آهن) است که تا ۲۴ ماهگی باید ادامه یابد. اگر کودک دچار تأخیر در رشد یا نیاز به تغذیه تکمیلی زودتر از موعد باشد، مصرف قطره آهن باید از همان زمان شروع شود.
آیا قطره آهن باعث خرابی دندان‌ها می‌شود؟
بنا به گفته این مقام مسئول، قطره آهن موجب پوسیدگی دندان نمی‌شود. تغییر رنگ موقت دندان‌ها، که گاهی به اشتباه با پوسیدگی اشتباه گرفته می‌شود، تنها یک پیامد ظاهری و قابل برگشت پس از پایان دوره مصرف قطره آهن است. برای کاهش این تغییر رنگ، توصیه می‌شود قطره آهن در قسمت عقب دهان چکانده شود و پس از مصرف، دندان‌های کودک با پارچه‌ای تمیز پاک شوند.
نکته قابل‌توجه آن است که در کودکانی که دچار پوسیدگی دندان هستند، قطره آهن ممکن است رنگ متخلخل دندان‌ها را تغییر دهد. اما این تغییر، موجب شناسایی زودتر پوسیدگی‌هایی می‌شود که ممکن است پیش از آن توسط والدین دیده نشده باشد.
تأثیر کم‌خونی فقر آهن بر دندان‌ها
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که کودکان مبتلا به کم‌خونی فقر آهن، بیش از سایرین در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند. کاهش عملکرد غدد بزاقی، کاهش ترشح بزاق و اختلال در ساختار میکروبی دهان از جمله عوامل تأثیرگذار در افزایش حساسیت دندان‌ها در این کودکان است.
علاوه بر این، کمبود آهن در سال‌های اولیه زندگی می‌تواند مینای دندان را تحت تأثیر قرار دهد، مقاومت دندان‌ها را کاهش داده و زمینه‌ساز پوسیدگی زودهنگام شود. بنابراین، مصرف منظم و اصولی قطره آهن می‌تواند از این آسیب‌ها پیشگیری کند و سلامت دهان را حفظ نماید.
جمع‌بندی
برخلاف باور عمومی، قطره آهن نه تنها عامل آسیب به دندان نیست بلکه با تأمین نیاز بدن به آهن و کاهش احتمال کم‌خونی، از سلامت دندان‌ها و رشد طبیعی کودک پشتیبانی می‌کند. رعایت نکات ساده در مصرف قطره، مانند نحوه چکاندن و پاکسازی دندان پس از مصرف، می‌تواند نگرانی‌های ظاهری والدین را برطرف کند.