در حالی که بسیاری از افراد، به‌ویژه سالمندان، چای را به‌عنوان نوشیدنی روزانه خود انتخاب می‌کنند، متخصصان تغذیه هشدار می‌دهند که چای، به‌ویژه اگر پررنگ و همراه با قند مصرف شود، نه‌تنها جایگزین مناسبی برای آب نیست، بلکه می‌تواند موجب دفع آب از بدن و بروز علائم کم‌آبی شود.
آب؛ حیاتی‌ترین مایع برای سلامت بدن
سعید هادی، متخصص تغذیه، در گفت‌وگویی با برنامه «فراسو» از رادیو سلامت، تأکید کرد: آب همچنان بهترین و ضروری‌ترین مایع برای حفظ سلامت بدن است. اگرچه چای نیز در دسته مایعات قرار می‌گیرد، اما به دلیل ترکیبات خاصی که دارد، باید با احتیاط و در حد اعتدال مصرف شود.
وی افزود: چای پررنگ، به‌ویژه زمانی که با چند حبه قند همراه باشد، حاوی مقدار قابل توجهی کافئین است. این ماده به‌عنوان دیورتیک یا ادرارآور عمل می‌کند و باعث دفع آب از بدن می‌شود. در نتیجه، مصرف زیاد چای می‌تواند بدن را در معرض کم‌آبی قرار دهد.
خطرات کم‌آبی در سالمندان
هادی با اشاره به حساسیت بیشتر سالمندان نسبت به کم‌آبی، گفت: در افراد مسن، کاهش آب بدن می‌تواند منجر به بروز علائم گوارشی، ضعف عمومی، سردرد و اختلال در عملکرد کلی بدن شود. از این‌رو، توصیه می‌شود سالمندان مصرف چای خود را محدود کنند و به جای پنج لیوان در روز، حداکثر دو تا سه لیوان چای کم‌رنگ، ولرم و کم‌شکر بنوشند.
وی تأکید کرد: هرچه چای پررنگ‌تر باشد، میزان کافئین آن بیشتر شده و تأثیر آن در دفع آب بدن نیز افزایش می‌یابد. بنابراین، در گروه‌های حساس مانند سالمندان، مصرف آب باید در اولویت قرار گیرد و چای تنها به‌عنوان نوشیدنی مکمل و نه جایگزین آب، مورد استفاده قرار گیرد.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای حفظ تعادل مایعات بدن
برای حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از کم‌آبی، متخصصان توصیه می‌کنند:
- مصرف روزانه حداقل ۸ لیوان آب برای بزرگسالان
- کاهش مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای و قهوه
- استفاده از چای‌های گیاهی بدون کافئین به‌عنوان جایگزین
- پرهیز از مصرف چای همراه با قند، به‌ویژه در افراد دیابتی و سالمندان
جمع‌بندی
با توجه به نقش حیاتی آب در عملکرد صحیح بدن، نباید چای را جایگزین آن دانست. سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای باید توجه ویژه‌ای به میزان مصرف مایعات خود داشته باشند و از نوشیدنی‌هایی که موجب دفع آب از بدن می‌شوند، به‌صورت کنترل‌شده استفاده کنند. آگاهی از این نکات ساده می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات ناشی از کم‌آبی ایفا کند.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.