تهران – معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با ارسال نامه‌ای به معاونان بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، بر ضرورت تشدید اقدامات مراقبتی در برابر بیماری‌های حاد تنفسی، به‌ویژه کووید-۱۹ و آنفلوانزا، تأکید کرد. این هشدار در حالی مطرح می‌شود که با وجود اعلام پایان وضعیت اضطراری کرونا توسط سازمان جهانی بهداشت، رصدها حاکی از افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا در هفته‌های اخیر در کشور است.
در نامه علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، آمده است: “با وجود اعلام پایان وضعیت اضطراری بیماری کرونا از سوی سازمان جهانی بهداشت، رصدهای صورت‌گرفته در سامانه‌های دیده‌وری و مراقبت غیردیده‌وری کشور حاکی از افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا در هفته‌های اخیر است. همچنین روند گردش ویروس‌های تنفسی در کشور همچنان ادامه دارد.” این وضعیت، ضرورت هوشیاری و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دوچندان می‌کند.
بر این اساس، معاونت بهداشت وزارت بهداشت از معاونان بهداشت دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور خواسته است تا ضمن اجرای اقدامات مراقبتی و آموزشی، گزارش عملکرد دوره‌ای خود را به مرکز مربوطه ارسال نمایند. این اقدام، به منظور پایش مستمر وضعیت و اتخاذ تصمیمات مقتضی در سطوح استانی است.
تأکید بر استفاده از ماسک و پایش اماکن تجمعی
در این نامه بر ضرورت استفاده صحیح و مستمر از ماسک به‌ویژه در فضاهای بسته و پرجمعیت تأکید شده است. این توصیه، همچنان یکی از مؤثرترین راه‌های پیشگیری از انتقال ویروس‌های تنفسی است. همچنین پایش منظم اماکن تجمعی نظیر مدارس، زندان‌ها و آسایشگاه‌ها از نظر رعایت ضوابط بهداشتی مورد تأکید قرار گرفته است. این اماکن به دلیل تراکم جمعیت، می‌توانند به کانون‌های شیوع بیماری تبدیل شوند.
ترویج خودمراقبتی و آموزش عمومی
ترویج فرهنگ خودمراقبتی و رعایت آداب تنفسی در سطح جامعه از دیگر محورهای مورد توجه بوده است. این موضوع شامل مواردی مانند شستشوی مرتب دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه، و خودداری از دست دادن و روبوسی است. بازآموزی کادر بهداشتی و اجرای برنامه‌های آموزش عمومی و تخصصی برای پیشگیری از بیماری‌های حاد تنفسی نیز ضروری عنوان شده است تا دانش و آمادگی لازم در جامعه و کادر درمان ارتقاء یابد.
جلب مشارکت و اطلاع‌رسانی هدفمند
در این نامه همچنین بر جلب مشارکت سایر دستگاه‌های اجرایی و بهره‌گیری از ظرفیت کارگروه‌های سلامت در سطوح مختلف کشور تأکید شده است. هماهنگی بین‌بخشی، کلید موفقیت در کنترل بیماری‌های واگیردار است. استفاده از رسانه‌های محلی برای اطلاع‌رسانی هدفمند با رعایت اصول ارتباطات خطر، از دیگر موارد مطرح‌شده است تا پیام‌های بهداشتی به درستی به دست مخاطبان برسد.
بهره‌گیری از ظرفیت مساجد، روحانیون و مبلغان مذهبی برای انتقال پیام‌های بهداشتی به عموم مردم نیز مورد توجه قرار گرفته است. این رویکرد، می‌تواند به افزایش مشارکت عمومی و نهادینه شدن رفتارهای بهداشتی در جامعه کمک کند.
اهمیت رعایت پروتکل‌ها در مراسم و مبادی مرزی
معاون بهداشت وزارت بهداشت تأکید کرده است: “با توجه به تداوم گردش جهانی ویروس‌های تنفسی، رعایت کامل توصیه‌های بهداشتی در مراسم و تجمعات گسترده از جمله حج و اربعین الزامی است.” این مراسم‌ها به دلیل حضور انبوه جمعیت از کشورهای مختلف، می‌توانند به محلی برای شیوع و انتقال سریع ویروس‌ها تبدیل شوند.
در نامه رئیسی همچنین، اجرای نظام مراقبت سندرمیک برای شناسایی سریع و به‌موقع موارد مشکوک، به‌ویژه در مبادی مرزی کشور، در چارچوب سند مرزبانی زیستی، از اولویت‌های ضروری حوزه بهداشت عنوان شده است. این اقدام، برای جلوگیری از ورود سویه‌های جدید و کنترل شیوع بیماری‌ها از مبادی ورودی کشور حیاتی است.
چرا بیماری‌های حاد تنفسی همچنان یک تهدید هستند؟
بیماری‌های حاد تنفسی، از جمله آنفلوانزا و کووید-۱۹، به دلیل سرعت بالای انتقال و توانایی ایجاد علائم شدید در گروه‌های آسیب‌پذیر، همواره یک تهدید جدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شوند. جهش‌های ویروسی، عدم رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و کاهش ایمنی جامعه در طول زمان، می‌تواند به بروز موج‌های جدید بیماری منجر شود. از این رو، هوشیاری مستمر و اقدامات پیشگیرانه، از جمله واکسیناسیون (در صورت توصیه) و رعایت بهداشت فردی، اهمیت فراوانی دارد.
این توصیه‌ها و تأکیدات وزارت بهداشت، نشان‌دهنده جدی گرفتن وضعیت موجود و تلاش برای حفظ سلامت جامعه است. با مشارکت و همکاری تمامی افراد و نهادها، می‌توان امیدوار بود که از شیوع گسترده بیماری‌های حاد تنفسی جلوگیری شود و سلامت عمومی جامعه تضمین گردد.