مجله پزشکی دکتر حصارکی

این سایت مطالب علمی و کاربردی پزشکی را با استناد به منابع معتبر در دسترس کاربران قرار می‌دهد.

کاهش بی‌سابقه باروری در ایران: چالش‌ها و راهکارها

ایران با سقوط آبشاری نرخ باروری کلی (TFR) در جهان مواجه شده است

سقوط شتابان نرخ باروری

ایران که تنها یک درصد جمعیت جهان را در خود جای داده، طی ده سال گذشته شاهد افت چشمگیر نرخ باروری کلی (TFR) از 6 به زیر 3 بوده است؛ مقایسه‌ای که با کاهش مشابه در انگلستان طی حدود 90 سال فاصله‌ای معنادار دارد. این روند نه‌تنها هشدار اهمیت جمعیت را پررنگ کرده، بلکه ضرورت برنامه‌ریزی فوری را دو چندان می‌سازد.

ریشه‌های چالش جمعیت

در وجوه مختلف خانواده و جمعیت، پنج معضل کلیدی در کنار موج مهاجرت خود را نشان می‌دهند: ازدواج‌نکردن، دیرهنگام ازدواج کردن، کاهش فرزندآوری، سقط جنین و ناباروری. از طرفی، سن ازدواج که بالاتر از 24 سال شده، به موانع ساختاری ازدواج افزوده و بر روند فرزندآوری تأثیر منفی گذاشته است.

ایران با سقوط آبشاری نرخ باروری کلی (TFR) در جهان مواجه شده است
ایران با سقوط آبشاری نرخ باروری کلی (TFR) در جهان مواجه شده است

ظرفیت شبکه بهداشت

نقش نظام بهداشتی در کنترل و راهبری سیاست‌های جمعیتی بسیار کلیدی است. امروز ۳۰ هزار بهورز و ۲۲ هزار مراقب سلامت در سراسر کشور فعال‌اند؛ سرمایه‌ای که با آموزش و حمایت از خانواده‌ها می‌تواند به تقویت فرهنگ فرزندآوری کمک کند. آمار سقط قانونی 8 تا 10 هزار مورد و سقط خودبه‌خودی حدود 60 هزار مورد است؛ مدیریت هوشمندانه سقط عمدی می‌تواند در افزایش نرخ باروری مؤثر باشد.

راهکارهای کلیدی

  • توسعه خدمات مشاوره ازدواج و باروری با تمرکز بر سن بهینه ازدواج
  • گسترش مشوق‌های مالی و کالایی برای خانواده‌های دارای دو یا چند فرزند

پیامدهای کاهش مستمر جمعیت، از فشار بر نظام تأمین اجتماعی تا کمبود نیروی کار جوان، تهدیدی جدی برای پویایی اقتصادی است. برای تغییر این روند، تصمیم‌گیران علاوه بر حمایت مستقیم از خانواده‌ها، باید محیط اجتماعی و اقتصادی را برای فرزندآوری تسهیل کنند.

مجله پزشکی دکتر حصارکی

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *