یک مطالعهٔ کوچک نشان داده است که پیروی ساختارمند از رژیم کتوژنیک به مدت حدود ۱۰ تا ۱۲ هفته می‌تواند در گروهی از دانشجویان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی کاهش معنی‌داری در علائم افسردگی ایجاد کند. این یافته افق کاربرد تغذیه درمانی را در تکمیل روان‌درمانی و دارودرمانی باز می‌گشاید، اما باید آن را با احتیاط و در چارچوب تحقیقات گسترده‌تر دید.
چه چیزی در مطالعه دیده شد
در کارآزمایی تک‌گروهی که ۲۴ دانشجو پذیرش شدند و ۱۶ نفر دوره را کامل کردند، شرکت‌کنندگان تحت رژیم کتوژنیک استاندارد قرار گرفتند: کمتر از ۵۰ گرم کربوهیدرات در روز، پروتئین متوسط و چربی از منابع سالم. پس از دوره:
- امتیازهای افسردگی به‌طور میانگین بیش از دو سوم کاهش یافت؛
- بهبودهای ارزیابی‌شده هم در گزارش خودی و هم در معاینه بالینی مشهود بود؛
- شرکت‌کنندگان بهبودهای وزنی، افزایش فاکتور نوروتروفیک مشتق‌شده از مغز BDNF و بهبود عملکرد شناختی و احساس کلی رفاه را گزارش کردند.
مکانیسم‌های احتمالی توضیح‌دهنده تأثیر
پاسخ‌های احتمالی به این تجربه چندوجهی است:
- بهبود متابولیسم و کاهش التهاب سیستمیک که ارتباطی شناخته‌شده با افسردگی دارد؛
- تغییر در سوخت‌وساز مغزی از گلوکز به کتون‌ها که می‌تواند ثبات نوروشیمیایی را افزایش دهد؛
- افزایش BDNF که نقش حمایتی در نورون‌سازی و انعطاف‌پذیری عصبی دارد؛
- بهبود خواب، انرژی و انگیزه ناشی از کاهش نوسان‌های قند خون و وزن سالم‌تر.
محدودیت‌های مهم مطالعه
این نتایج نویدبخش اما مقدماتی‌اند. کاستی‌های کلیدی عبارت‌اند از اندازه کوچک نمونه، فقدان گروه کنترل و کوتاهی مدت پیگیری. همچنین پایبندی به رژیم کتو طولانی‌مدت می‌تواند چالش‌زا باشد و عوارض متابولیک یا تغذیه‌ای در برخی افراد ایجاد کند.
نتایج کلیدی مطالعه
- کاهش حدود ۷۰ درصدی علائم افسردگی در گروه مطالعه؛
- بهبودهای همزمان در وزن، BDNF و عملکرد شناختی؛
- احتمال اثرگذاری ویژه در زیرگروه‌هایی که مشکل متابولیک یا التهابی دارند.
توصیه‌های عملی و مسیر پژوهشی پیشِ رو
- پیش از هر اقدام خوددرمانی، با روان‌پزشک یا یک پزشک تغذیه مشورت کنید؛ رژیم کتو برای همه مناسب یا بی‌خطر نیست.
- مطالعات تصادفی‌سازی‌شده و با گروه کنترل لازم است تا اثربخشی واقعی، دوام اثر و مکانیزم‌های زیربنایی مشخص شود.
جمع‌بندی
این تحقیق خبر از پتانسیل واقعی تغذیه درمانی در سلامت روان می‌دهد: رژیم کتوژنیک می‌تواند به‌عنوان مکمل در بهبود علائم افسردگی برای برخی افراد مفید باشد، به‌شرط آنکه انتخاب دقیق بیمار، پایش پزشکی و شواهد قوی‌تر پژوهشی همراه باشد. در حال حاضر این یافته‌ها بیشتر نشانهٔ مسیر پژوهشی مطلوب‌اند تا دستورالعمل درمانی عمومی.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply