کاهش مصرف ید در ایران به یکی از نگرانی‌های جدی حوزه سلامت عمومی تبدیل شده است. متخصصان هشدار می‌دهند که افت مصرف نمک یددار در سبد غذایی خانوارها، به‌ویژه در دوران بارداری و رشد کودکان، می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای سلامت جامعه به همراه داشته باشد.
برنامه ملی غنی‌سازی نمک و چالش‌های امروز
برنامه ملی غنی‌سازی نمک در ایران از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و در همان سال‌ها موفقیت چشمگیری به همراه داشت؛ به‌گونه‌ای که شیوع بیماری گواتر از ۶۸ درصد به کمتر از ۸ درصد کاهش یافت. اما در سال‌های اخیر، تبلیغات نادرست در فضای مجازی درباره نمک‌های دریا و رنگی، آموزه‌های غیرعلمی طب سنتی و فشارهای اقتصادی موجب کاهش مصرف نمک یددار شده است.
پیامدهای کمبود ید بر سلامت عمومی
کمبود ید نه‌تنها بر رشد ذهنی و جسمی کودکان اثر منفی دارد، بلکه در بزرگسالی نیز می‌تواند عملکرد متابولیک بدن را مختل کند.
- در دوران جنینی، کمبود ید به مشکلات عصبی و شناختی منجر می‌شود.
- در کودکان، این کمبود می‌تواند باعث تأخیر رشد ذهنی، کاهش ضریب هوشی و بروز بیماری‌هایی مانند کرتینیسم شود.
به گفته متخصصان، زنان باردار بیش از سایر گروه‌ها در معرض خطر هستند و کمبود ید در این دوران می‌تواند سلامت نوزاد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.
راهکارهای حفظ ید در رژیم غذایی
رضا همایون‌فر، متخصص تغذیه پژوهشگاه رویان، بر لزوم استفاده صحیح از نمک یددار تأکید می‌کند. او توصیه می‌کند:
- نمک یددار باید در مرحله پایانی پخت به غذا اضافه شود.
- از نگهداری نمک در معرض نور خورشید و هوای آزاد خودداری شود.
- مصرف نمک یددار باید متعادل باشد تا هم از کمبود ید و هم از مضرات مصرف بیش از حد نمک پیشگیری شود.
اقدامات جهانی برای مقابله با کمبود ید
امروزه در ۱۲۶ کشور جهان استفاده از نمک یددار به‌صورت قانونی الزامی است و ۲۱ کشور دیگر نیز آن را به‌طور اختیاری اجرا می‌کنند. این سیاست‌ها موجب شده بسیاری از کشورها از بحران کمبود ید عبور کنند.
ضرورت آموزش و پایش مستمر
کارشناسان تأکید دارند که برای مقابله با بحران کمبود ید در ایران باید سه اقدام اساسی در دستور کار قرار گیرد:
- آموزش عمومی درباره اهمیت نمک یددار و نقش آن در سلامت.
- پایش مستمر سطح ید در جامعه و نظارت بر کیفیت نمک‌های عرضه‌شده.
- تغییر الگوهای غذایی با تمرکز بر مصرف مواد غذایی حاوی ید و استفاده از نمک یددار در صنایع غذایی.
جمع‌بندی
روز جهانی مبارزه با کمبود ید (۲۹ مهرماه) یادآور اهمیت این ریزمغذی حیاتی است. کاهش مصرف ید در ایران هشداری جدی برای سلامت نسل آینده محسوب می‌شود. توجه به مصرف نمک یددار از دوران بارداری تا نوجوانی، آموزش عمومی و حمایت از سیاست‌های بهداشتی می‌تواند از بروز مشکلات جبران‌ناپذیر جلوگیری کند و سلامت جامعه را تضمین نماید.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply