قانونی‌سازی کشت خشخاش با هدف تامین مواد اولیه دارویی، ایده‌ای است که این روزها بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. بررسی تجارب جهانی و داده‌های علمی نشان می‌دهد این طرح می‌تواند هم در مسیر ارتقای خودکفایی دارویی نقش‌آفرین باشد و هم اگر به درستی مدیریت نشود، مخاطرات اجتماعی و بهداشتی قابل‌توجهی ایجاد کند.
چشم‌انداز تولید داروهای اوپیویی و نیاز ملی
ایران در شرایط تحریم و محدودیت واردات داروهای ضد درد به‌خصوص اوپیوییدی با کمبود مزمن مواجه است. دسترسی پایدار بیماران به مسکن‌های قوی در مراقبت‌های تسکینی و پایان عمر، به‌ویژه برای بیماران سرطانی و مزمن، یک ضرورت انکارناپذیر است.
در این میان:
- سرمایه‌گذاری در کشت خشخاش کنترل‌شده می‌تواند زیرساخت‌های صنعتی و پژوهشی را تقویت کند و زمینه‌ای برای رشد زیست‌فناوری و استخراج آلکالوئیدهای تخصصی فراهم آورد.
- برخی کشورها مانند فرانسه از دهه‌ها پیش خشخاش را تحت شرایط سختگیرانه کشت می‌کنند و هند هم با صدور گواهی‌های مجاز به کشاورزان، مسیر قانونی مشخصی تعریف کرده است.
چالش‌ها و مخاطرات بالقوه
بدون نظارت سختگیرانه، احتمال «انحراف» محصول از مزارع به بازار غیرقانونی بسیار بالاست؛ تجربه بحران اپیوئید در ایالات متحده هشدار آشکاری است. همچنین افزایش عرضه می‌تواند مصرف تفننی و وابستگی اجتماعی را تشدید کند، به‌ویژه در مناطقی که زیرساخت‌های درمان اعتیاد و برنامه‌های کاهش آسیب ضعیف است.
پیش‌نیازهای اجرای ایمن
- محدود کردن اراضی کشت به محدوده‌های مشخص و تحت نظارت دولت؛ ردیابی محصول از مزرعه تا کارخانه از طریق سامانه‌های دیجیتال
- تمرکز فرآوری در واحدهای تحت کنترل کامل (دولتی/نیمه‌دولتی)، تدوین ضوابط سختگیرانه نسخه‌نویسی الکترونیک و تقویت خدمات درمان اعتیاد
نتیجه‌گیری
کشت کنترل‌شده خشخاش می‌تواند بستری برای تضمین تامین مسکن‌های قوی دارویی و توسعه زیست‌فناوری ایران باشد. اما تضمین تعادل میان دسترسی مشروع و حفظ امنیت اجتماعی، مستلزم یک برنامه جامع چنده بخشی، مبتنی بر شفافیت گزارش‌دهی، نظارت بی‌وقفه و مشارکت فعال نظام سلامت در همه سطوح است. بدون چنین چارچوبی، مزایا به سرعت رنگ می‌بازند و مخاطرات به چشم می‌آیند.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply