در حالی که نظام‌های سلامت در جهان به سمت تخصصی‌سازی خدمات پرستاری حرکت می‌کنند، تصمیم وزارت بهداشت برای صدور مجوز و گسترش مدارس بهیاری با واکنش‌های جدی از سوی مسئولان سازمان نظام پرستاری مواجه شده است. کارشناسان این حوزه معتقدند که بازگشت به مدل‌های قدیمی آموزش بهیار، نه‌تنها پاسخگوی نیازهای پیچیده درمانی امروز نیست، بلکه موجب افت کیفیت مراقبت‌های بالینی و سردرگمی در مسیر شغلی دانش‌آموزان خواهد شد.
پرستاری مدرن؛ فراتر از مراقبت، نزدیک به تشخیص و درمان
با رشد فناوری‌های پزشکی و ظهور بیماری‌های نوپدید، نقش پرستاران در نظام سلامت از مراقبت صرف فراتر رفته و به حوزه‌های تخصصی تشخیص و درمان نیز وارد شده است. احمد نجاتیان، رئیس کل سازمان نظام پرستاری، با اشاره به این تحول، تأکید کرد: پرستاران امروز باید از دانش تخصصی برخوردار باشند تا بتوانند در کنار پزشکان، خدمات بالینی مؤثر ارائه دهند. به همین دلیل، نظام پرستاری کشور به سه سطح خدمات تقسیم شده است: مراقبت‌های اولیه توسط کمک‌پرستاران، مراقبت‌های عمومی توسط فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، و مراقبت‌های تخصصی توسط کارشناسان و فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی.
مدارس بهیاری؛ راه‌حل قدیمی برای مشکلی جدید؟
نجاتیان با انتقاد از احیای مدارس بهیاری گفت: این مدل آموزشی برای زمانی مناسب بود که کشور با کمبود شدید پرستار مواجه بود. اکنون با وجود سالانه ۱۱ هزار فارغ‌التحصیل رشته پرستاری، بازگشت به تربیت نیروهای مهارتی مانند بهیاران، ریسک بزرگی برای سلامت مردم محسوب می‌شود. بهیاران فاقد توانایی تشخیص بالینی هستند و صرفاً به صورت مکانیکی خدمات ارائه می‌دهند.
تضاد در سیاست‌گذاری؛ آموزش بهیاران بدون چشم‌انداز استخدام
وحید زمان‌زاده، رئیس شورای عالی نظام پرستاری، نیز ایجاد مدارس بهیاری را «خیانت به مردم» دانست و تصریح کرد: پرستاری تنها مراقبت نیست، بلکه شامل تشخیص و درمان نیز می‌شود. علی‌اکبر عباسی، عضو شورای عالی سازمان نظام پرستاری، با اشاره به تضادهای موجود در سیاست‌گذاری وزارت بهداشت گفت: از یک سو آموزشگاه‌های بهیاری در حال گسترش هستند، اما از سوی دیگر ردیف استخدامی برای این نیروها حذف شده و امکان جذب آنان در نظام سلامت وجود ندارد.
وی افزود: اگر هدف از آموزش بهیاران، ادامه تحصیل آنان در رشته پرستاری است، باید مسیر ورود به دانشگاه برایشان هموار شود. در غیر این صورت، با انبوهی از فارغ‌التحصیلان بیکار مواجه خواهیم شد؛ در حالی که حتی برخی پرستاران تحصیل‌کرده نیز در حال حاضر بیکار هستند.
تجربه تاریخی بهیاران؛ از خدمت‌رسانی در جنگ تا چالش‌های امروز
عباسی با یادآوری نقش تاریخی بهیاران در نظام سلامت کشور، به ویژه در دوران دفاع مقدس، گفت: در گذشته که پرستاران دانشگاهی وجود نداشتند، بهیاران نقش مهمی در ارائه خدمات درمانی ایفا کردند. اما امروز با توسعه دانشکده‌های پرستاری، باید مسیر رشد علمی برای دانش‌آموزان مستعد فراهم شود تا بتوانند به عنوان پرستاران متخصص وارد نظام سلامت شوند.
جمع‌بندی: نیاز به پرستاران تخصصی، نه بازگشت به مدل‌های سنتی
در شرایطی که نظام سلامت کشور با چالش‌های پیچیده‌تری مواجه است، بازگشت به تربیت نیروهای مهارتی مانند بهیاران، نه‌تنها پاسخگوی نیازهای درمانی نیست، بلکه موجب عقبگرد در کیفیت مراقبت‌های پرستاری خواهد شد. سازمان نظام پرستاری خواستار بازنگری در سیاست‌های آموزشی وزارت بهداشت و تمرکز بر تربیت پرستاران تخصصی است؛ پرستارانی که بتوانند با دانش علمی و مهارت بالینی، نقش مؤثری در ارتقای سلامت جامعه ایفا کنند.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.