تقویت سیستم عصبی ـ عضلانی یکی از ارکان اصلی حفظ سلامت جسمانی و پیشگیری از آسیب‌های حرکتی است. دکتر لعبت مجیدی، متخصص توان‌بخشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، با اشاره به نقش حیاتی ارتباط بین مغز، نخاع و عضلات در اجرای حرکات دقیق و هماهنگ، تأکید کرد که انجام تمرینات خاص می‌تواند عملکرد این سیستم را به شکل چشمگیری بهبود بخشد.
عملکرد هماهنگ مغز، اعصاب و عضلات؛ پایه حرکت سالم
به گفته دکتر مجیدی، سیستم عصبی ـ عضلانی از سه بخش اصلی تشکیل شده است: مغز و نخاع به‌عنوان مرکز فرماندهی، اعصاب محیطی که پیام‌ها را به عضلات منتقل می‌کنند، و عضلاتی که با انقباض، حرکت مفاصل را ممکن می‌سازند. اختلال در هر یک از این بخش‌ها می‌تواند منجر به ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره، عدم تعادل و حتی سقوط شود. در ورزشکاران نیز ضعف این سیستم خطر بروز آسیب‌های جدی را افزایش می‌دهد.
تمرینات مؤثر برای تقویت عصب و عضله
دکتر مجیدی تمریناتی مانند اسکوات، لانچ، شنا، ایستادن روی یک پا، راه‌رفتن در خط مستقیم، تمرین روی صفحات ناپایدار یا با چشم‌بسته، پرش‌های انفجاری و حرکات پلی‌متریک را از جمله ورزش‌های مؤثر برای تقویت سیستم عصبی ـ عضلانی معرفی کرد. همچنین تمرینات قدرتی با وزنه مناسب و حرکات واکنشی که نیاز به عکس‌العمل سریع دارند، نقش مهمی در افزایش هماهنگی و سرعت انتقال پیام‌های عصبی ایفا می‌کنند.
توان‌بخشی پس از آسیب؛ بازگشت به عملکرد طبیعی
وی با تأکید بر اهمیت توان‌بخشی پس از سکته مغزی یا آسیب نخاعی، اظهار کرد: تقویت عصب و عضله نه‌تنها موجب بهبود عملکرد حرکتی می‌شود، بلکه دقت در انجام حرکات ظریف مانند استفاده از دست‌ها را نیز افزایش می‌دهد. این موضوع به‌ویژه در سالمندان و بیماران نورولوژیک اهمیت بیشتری دارد.
نقش تغذیه، خواب و سبک زندگی در سلامت عصبی ـ عضلانی
دکتر مجیدی خاطرنشان کرد که تغذیه مناسب، به‌ویژه مصرف ویتامین‌های گروه B و به‌طور خاص B12، خواب کافی و منظم، و انجام فعالیت‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، در تقویت عملکرد عصبی بسیار مؤثر هستند. وی هشدار داد که کمبود ویتامین B12، فقر آهن، دیابت و بیماری‌های نخاعی می‌توانند عملکرد اعصاب را مختل کرده و منجر به بروز نورپاتی و اختلالات حرکتی شوند.
توصیه‌هایی برای سالمندان و ورزشکاران
این متخصص توان‌بخشی توصیه کرد سالمندان نسبت به علائمی مانند افتادن‌های مکرر و اختلال در تعادل حساس باشند و با انجام تمرینات ساده و ایمن، از ضعف عصبی ـ عضلانی جلوگیری کنند. همچنین ورزشکاران باید به اصول تمرینی مانند گرم‌کردن، سردکردن و کشش پس از ورزش توجه ویژه داشته باشند تا از تجمع اسیدلاکتیک و دردهای مزمن عضلانی پیشگیری شود.
وی پیشنهاد کرد حداقل سه جلسه تمرینات تعادلی در هفته در برنامه ورزشی افراد گنجانده شود تا علاوه بر تقویت عضلات، هماهنگی عصبی نیز بهبود یابد.
تقویت سیستم عصبی ـ عضلانی نه‌تنها برای ورزشکاران بلکه برای همه افراد جامعه، به‌ویژه سالمندان، ضروری است. با رعایت اصول تمرینی، تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم، می‌توان از بسیاری از آسیب‌های حرکتی پیشگیری کرد و کیفیت زندگی را در تمام مراحل عمر ارتقاء داد.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.