قلب، مرکز فرماندهی حیات انسان است؛ عضوی که لحظه‌ای از تپیدن بازنمی‌ایستد و کوچک‌ترین اختلال در عملکرد آن می‌تواند به مخاطرات جدی یا حتی مرگ زودرس منجر شود. با توجه به افزایش نگرانی‌ها پیرامون سلامت قلبی در کشور، توجه به علائم، پیشگیری، و سبک زندگی مناسب بیش از پیش اهمیت یافته است.
تغییر چهره بیماران قلبی: جوانان در معرض خطر
در گذشته سکته قلبی اغلب در افراد مسن‌تر دیده می‌شد، اما این تصویر سنتی در سال‌های اخیر دگرگون شده است. هم‌اکنون افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال نیز با مشکلات شدید قلبی مواجه‌اند. تحقیقات نشان داده‌اند که متوسط سن ابتلا به سکته قلبی در ایران به شدت کاهش یافته و سهم جوانان زیر ۴۰ سال از کل سکته‌های قلبی به ۵ تا ۱۰ درصد رسیده است؛ آماری نگران‌کننده که نشان‌دهنده زنگ هشدار جدی برای نسل جوان است.
دکتر رضا روان‌پارسا، فوق تخصص آنژیوپلاستی، بر این نکته تاکید دارد که بسیاری از مبتلایان جوان هیچ سابقه خانوادگی در زمینه بیماری‌های قلبی ندارند و حتی خودشان نیز از وضعیت‌شان بی‌اطلاع‌اند. وی با اشاره به عوامل خطر سنتی مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا، سبک زندگی ناسالم را مهم‌ترین علت افزایش بیماری‌های قلبی در نسل جوان می‌داند. تغذیه نامناسب، استرس‌های روزمره، مصرف دخانیات و کم‌تحرکی در کنار خواب ناکافی می‌توانند به مرور زمان راه را برای انسداد عروق قلبی باز کنند.
روان‌پارسا افزود: «در آنژیوگرافی بیماران جوان، گاه با گرفتگی‌های شدید و پیشرفته در شریان‌های اصلی مواجه می‌شویم؛ درحالی‌که خود بیماران هیچ‌گونه علائمی گزارش نکرده‌اند.»
تأثیر گرما بر عملکرد قلب و افزایش موارد اورژانسی
افزایش بی‌سابقه دمای هوا در کشور، همراه با خشکسالی، نه تنها نگرانی‌های محیط‌زیستی را دوچندان کرده، بلکه سلامت قلبی شهروندان را نیز تهدید می‌کند. آمار رسمی نشان می‌دهد که در ماه‌های گرم سال، مراجعه به مراکز درمانی با علائم قلبی تا ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است که با هر درجه افزایش دمای متوسط، نرخ مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی حدود ۳ درصد افزایش می‌یابد. در کشورهایی مانند ایران که زیرساخت‌های تهویه مطلوب ندارند، این عدد می‌تواند حتی بیشتر نیز باشد.
افراد دارای سابقه سکته یا نارسایی قلبی، سالمندان، دیابتی‌ها، و کسانی که از داروهای ادرارآور استفاده می‌کنند در معرض خطر بیشتر قرار دارند. مصرف منظم مایعات، حتی در صورت نداشتن احساس تشنگی، برای حفظ تعادل در بدن ضروری است. البته بیماران قلبی باید نوع و مقدار مایعات مصرفی را با مشورت پزشک تنظیم کنند.
آلودگی هوا؛ قاتل خاموش قلب‌ها
هوای آلوده، حتی در زمان‌های کوتاه، می‌تواند به شدت بر سلامت قلبی افراد تأثیر بگذارد. این مسئله به‌ویژه در بیماران با سابقه بیماری‌های قلبی، آنژیوپلاستی، نارسایی قلب، فشار خون بالا و دیابت خطرناک‌تر است. با افزایش سن، توانایی بدن برای مقابله با عوامل محیطی کاهش می‌یابد و آسیب‌پذیری قلب بیشتر می‌شود.
دکتر روان‌پارسا تأکید می‌کند که متأسفانه نقش آلودگی هوا در تشدید بیماری‌های قلبی هنوز آن‌طور که باید جدی گرفته نشده است، در حالی‌که پژوهش‌های جهانی آن را یکی از عوامل مرگبار سلامت قلب می‌دانند.
نکات پایانی: راهکارهایی برای محافظت از قلب
برای مقابله با موج بیماری‌های قلبی در کشور، باید اقدامات زیر جدی گرفته شود:
- غربالگری منظم فشار خون، قند و چربی خون
- ترک مصرف دخانیات و کاهش استرس
- افزایش فعالیت بدنی و تنظیم خواب
- تغذیه سالم و کاهش مصرف چربی‌های اشباع
- بررسی شرایط جوی قبل از فعالیت‌های بیرونی، به‌ویژه در هوای گرم یا آلوده
سلامت قلب نه‌تنها وابسته به دارو و درمان‌های کلینیکی است بلکه در گرو سبک زندگی، محیط زیست و آگاهی فردی قرار دارد. اکنون زمان آن فرا رسیده تا مراقبت از قلب، جزو اولویت‌های اصلی جامعه و سیاست‌گذاری‌های بهداشتی قرار گیرد.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.