افزایش ناگهانی ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در چند سال اخیر فشار سنگینی بر ساختار آموزش پزشکی و نظام سلامت وارد کرده است و بدون تأمین زیرساخت‌های فیزیکی، نیروی انسانی و بودجه لازم، کیفیت آموزش و سلامت جامعه تضعیف شده است.
زمینه تصمیم و اجرای شتابزده
شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۰ اجرای افزایش سالانه ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی را برای چهار سال به وزارت بهداشت تکلیف کرد تا سرانه پزشک به ۲۰ در ده هزار تا سال ۱۴۱۰ برسد. این تصمیم باعث شد ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی که طی سه دهه به حدود هشت هزار نفر در سال رسیده بود، در چهار سال اخیر به‌طور ناگهانی دو برابر یا بیش از آن افزایش یابد. بودجه و زیرساخت لازم برای این رشد سریع فراهم نشد و تنها بخش کوچکی از نیاز مالی اعلامی تأمین شد.
شواهد فشار بر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی
افزایش ظرفیت بدون توسعه متناسب خوابگاه، کلاس درس، آزمایشگاه، امکانات بالینی، تجهیزات آموزشی و نیروی هیأت علمی رخ داد. برآورد نیاز مالی برای افزایش ظرفیت در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۷ هزار میلیارد تومان اعلام شد اما کمتر از چهار هزار میلیارد تومان تخصیص یافت. دانشگاه‌های علوم پزشکی با کمبود حداقل پنجاه درصدی فضای فیزیکی مواجه هستند و کلاس‌ها، خوابگاه‌ها و بخش‌های بالینی به‌شدت متراکم شده‌اند. گروه‌بندی اجباری دانشجویان و کاهش جلسات بالینی به یک روز در میان، آموزش بالینی را نصف کرده است.
پیامدها برای کیفیت آموزش و سلامت جامعه
افزایش تعداد دانشجویان بدون زیرساخت باعث کاهش ساعات آموزشی عینی، کاهش فرصت آموزش بالینی و کاهش تعامل استاد و دانشجو می‌شود. کاهش کیفیت آموزش پزشکی در کوتاه‌مدت به فارغ‌التحصیلانی با مهارت کمتر و در بلندمدت به آسیب جدی سلامت عمومی منجر می‌شود. فشارهای فیزیکی و روانی بر اساتید و کارکنان آموزشی، کیفیت آموزش را بیش از پیش تضعیف می‌کند. تراکم بالای دانشجویان در بخش‌های بیمارستانی شأن بیمار و کیفیت مراقبت بالینی را نیز پایین می‌آورد.
اقدام‌های فوری پیشنهادی
- تنظیم پذیرش بر اساس ظرفیت واقعی؛ بازگشت به سیاست پذیرش مبتنی بر ظرفیت سنجیده و برنامه‌ریزی مرحله‌ای برای افزایش متناسب با توسعه زیرساخت.
- سرمایه‌گذاری هدفمند و سریع؛ تزریق منابع مالی به ساخت خوابگاه، آزمایشگاه، امکانات شبیه‌سازی بالینی و جذب هیأت علمی با اولویت‌بندی مناطق و دانشگاه‌های دارای کمبود.
نتیجه‌گیری
افزایش ظرفیت پزشکی اگر همراه با برنامه‌ریزی، تأمین منابع و تقویت زیرساخت نباشد، تیغی تیز بر پیکره آموزش پزشکی و سلامت مردم خواهد بود. اصلاح مسیر از طریق بازنگری در سیاست پذیرش و تخصیص فوری منابع فنی و انسانی ضروری است تا ایران پزشکان متعهد و ماهری تحویل جامعه دهد و سرمایه اجتماعی و سلامت عمومی حفظ شود.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.
Leave a Reply