نتایج مطالعات اخیر نشان می‌دهد که کم‌شنوایی، به‌ویژه در سالمندان، ممکن است با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر مرتبط باشد. این یافته‌ها زنگ خطر را برای جامعه پزشکی و خانواده‌ها به صدا درآورده‌اند، به‌خصوص در ایران که تقریباً تمام افراد بالای ۸۰ سال با درجاتی از کم‌شنوایی یا ناشنوایی مواجه هستند.
شیوع بالای کم‌شنوایی در سالمندان ایرانی
دکتر سعید محمودیان، رئیس اداره گوش و سلامت شنوایی وزارت بهداشت، در گفت‌وگویی با همشهری آنلاین اعلام کرد که حدود ۵.۵ میلیون نفر در ایران دچار کم‌شنوایی هستند. این رقم در سالمندان بالای ۶۵ سال به ۴۸ درصد می‌رسد و در افراد بالای ۸۰ سال تقریباً به ۱۰۰ درصد نزدیک می‌شود. این آمار نگران‌کننده، اهمیت توجه به سلامت شنوایی را دوچندان کرده است.
تأثیر کم‌شنوایی بر مغز و ارتباطات اجتماعی
دکتر بابک قرایی‌مقدم، جراح مغز و اعصاب، در بررسی این موضوع توضیح داد که «پیرگوشی» پدیده‌ای طبیعی در روند سالمندی است. اما زمانی که کاهش شنوایی شدید باشد، ارتباط فرد با اطرافیان مختل می‌شود و این انزوا می‌تواند زمینه‌ساز افسردگی، کاهش فعالیت‌های ذهنی و در نهایت زوال شناختی شود.
وی تأکید کرد که هر عاملی که ارتباطات اجتماعی را محدود کند، به‌ویژه در سالمندان، می‌تواند ریسک ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. کم‌شنوایی شدید نه‌تنها فرد را از محیط اجتماعی دور می‌کند، بلکه باعث خستگی روانی اطرافیان و کاهش کیفیت زندگی می‌شود.
یافته‌های علمی درباره ارتباط کم‌شنوایی و زوال عقل
در یک مطالعه جدید که بر روی حدود ۳۰۰۰ فرد ۶۶ تا ۹۰ ساله انجام شد، مشخص شد که ۳۲ درصد از موارد زوال عقل در این گروه، با کم‌شنوایی قابل اندازه‌گیری (ادیومتری) مرتبط بوده‌اند. اگرچه هنوز رابطه علت و معلولی قطعی بین این دو پدیده اثبات نشده، اما شواهد نشان می‌دهد که درمان کم‌شنوایی می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت مغز ایفا کند.
سمعک؛ راهکاری مؤثر اما کمتر پذیرفته‌شده
دکتر قرایی‌مقدم استفاده از سمعک را بهترین راهکار برای کاهش آسیب‌های ناشی از کم‌شنوایی عنوان کرد. با این حال، بسیاری از سالمندان به دلایل فرهنگی یا احساسی از استفاده از سمعک خودداری می‌کنند. او این رفتار را مشابه امتناع از استفاده از عصا یا واکر در افراد دارای اختلال حرکتی دانست و تأکید کرد که هدف از این توصیه‌ها، پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر است.
خطرات ناشی از عدم درمان کم‌شنوایی
عدم استفاده از سمعک در افراد مسن می‌تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد. از جمله این خطرات می‌توان به عدم شنیدن هشدارهای صوتی در موقعیت‌های خطرناک، افزایش احتمال تصادف، و تشدید انزوا و افسردگی اشاره کرد. این شرایط در نهایت می‌تواند روند پیری مغز را تسریع کرده و فرد را در معرض بیماری‌های شناختی قرار دهد.
نتیجه‌گیری: سلامت شنوایی را جدی بگیرید
کم‌شنوایی نباید به‌عنوان یک مشکل ساده یا طبیعی در سالمندی نادیده گرفته شود. درمان به‌موقع و استفاده از تجهیزات کمک‌شنوایی مانند سمعک، نه‌تنها کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند از بروز بیماری‌های جدی مانند آلزایمر جلوگیری کند. حفظ ارتباطات اجتماعی و فعال نگه داشتن ذهن، کلید سلامت مغز در دوران سالمندی است.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.