پژوهشی تازه از دانشگاه Edith Cowan نشان می‌دهد که شدت تمرین‌های ورزشی نه تنها برای عضلات و قلب مفید است، بلکه ترکیب جامعه میکروبی روده را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و به تقویت سلامت گوارش و متابولیسم کمک می‌کند.
بررسی‌ها روی ۲۳ پاروزن حرفه‌ای در دوره اوج تمرین و فصل استراحت انجام شد. در فاز تمرین شدید، وزنه تمرین و مدت فعالیت نسبت به دوره استراحت به ترتیب ۱۵۰ درصد و ۱۳۰ درصد افزایش یافته بود. نمونه‌های مدفوع این ورزشکاران حاکی از کاهش نسبت فیرمیکوت‌ها به باکتروییدوتا و افزایش تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFA) مانند بوتیرات و پروپیونات بود؛ ترکیباتی که با کاهش التهاب روده، تقویت پوشش مخاطی و بهینه‌سازی سطوح انرژی سلول‌های روده‌ای ارتباط دارند.
مقایسه نتایج نشان داد:
- سطح بوتیرات از ۶۴ به ۱۰۵ میلی‌مول در لیتر افزایش پیدا کرد.
- پروپیونات از ۹۱ به ۱۲۱ میلی‌مول در لیتر رسید.
- دفعات حرکات روده‌ای در دوره تمرین شدید به ۹۲ درصد شرکت‌کنندگان رسید که نشان‌دهنده بهبود سرعت گوارش است.
محققان معتقدند لاکتات تولیدشده در عضلات طی ورزش‌های پُرشدت، منبع تغذیه برخی باکتری‌های روده می‌شود و آن را به SCFA تبدیل می‌کند. این فرآیند به بافر کردن اسیدیته روده کمک می‌کند و بستر مناسبی برای رشد دیگر گونه‌های مفید فراهم می‌آورد.
در فصل استراحت، هرچند دریافت کلی کربوهیدرات، پروتئین و فیبر تغییر چشمگیری نداشت، کیفیت رژیم غذایی ورزشکاران افت کرد؛ مصرف میوه و سبزیجات کاهش یافت و غذاهای آماده بیشتر شد. نتیجه آن که مقدار SCFA و فراوانی باکتروییدوتا در این دوره کاهش یافت و حرکات روده‌ای کندتر شد. این موضوع نشان می‌دهد ترکیب ورزش شدید و الگوی غذایی مناسب برای بهبود پایداری میکروبیوم ضروری است.
اهمیت یافته‌ها برای عموم در این است که نیازی به تبدیل شدن به ورزشکار حرفه‌ای نیست. افزایش ضربان قلب از طریق جلسات کوتاه تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT)، دوچرخه‌سواری یا پیاده‌روی سریع می‌تواند بخش ارزشمندی از مراقبت سلامت گوارش باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند:
- حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط یا ۷۵ دقیقه تمرین شدید در هفته داشته باشید.
- رژیم سرشار از فیبر و میوه‌جات را حفظ کنید تا منبع غذایی باکتری‌های مفید تامین شود.
- نوشیدن آب کافی و مدیریت استرس را فراموش نکنید چرا که هردو در تعادل میکروبیوم مؤثرند.
با توجه به نقش کلیدی میکروبیوم روده در ایمنی، متابولیسم و سلامت روان، این تحقیق گامی مهم در درک اثرات مستقیم ورزش بر سلامت کلی بدن برداشته است. ادامه مطالعات در آینده می‌تواند راهنمایی‌های دقیق‌تری برای ترکیب بهینه نوع و شدت تمرین با تغذیه مناسب برای همه افراد ارائه دهد.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.