مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت از اقدامات جدید این وزارتخانه برای کاهش میزان اسیدهای چرب ترانس در صنایع غذایی و روغن‌های مصرفی خانوار خبر داد؛ چربی‌هایی که نقش قابل‌توجهی در بروز بیماری‌های قلبی–عروقی و برخی سرطان‌ها دارند.
ضرورت کاهش اسیدهای چرب ترانس از منظر جهانی
به گفته دکتر احمد اسماعیل‌زاده، اسیدهای چرب ترانس از مهم‌ترین عوامل خطر در بروز بیماری‌های غیرواگیر محسوب می‌شوند. بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت، میزان مصرف این چربی‌ها باید کمتر از یک درصد از کل کالری روزانه باشد. این نهاد جهانی، حذف کامل چربی‌های ترانس از صنایع غذایی را در اولویت استراتژی‌های پیشگیرانه خود قرار داده است.
اقدامات ملی برای کنترل چربی‌های ترانس در روغن‌های خانوار
اسماعیل‌زاده با اشاره به پیشرفت‌های داخلی در کنترل این چربی‌ها اعلام کرد: کاهش قابل توجه اسیدهای چرب ترانس در روغن‌های مصرفی خانوار حاصل تغییر استانداردها توسط سازمان ملی استاندارد و نظارت مستمر سازمان غذا و دارو است. هم‌اکنون میزان ترانس در روغن‌های خانگی به کمتر از ۲ درصد رسیده، اما هدف آینده، رساندن آن به یک درصد یا حتی حذف کامل این ترکیب مضر است.
وضعیت چربی‌های ترانس در صنایع غذایی
وی با بررسی چالش‌های صنعتی اظهار داشت: در گذشته، میزان اسیدهای چرب ترانس در روغن‌های صنعتی تا ۲۰ درصد می‌رسید، اما در حال حاضر به حدود ۵ درصد کاهش یافته است. با این حال، برای هم‌راستایی با استانداردهای بین‌المللی، باید این مقدار به کمتر از ۲ درصد برسد و در بلندمدت، به صفر میل کند.
موانع حذف کامل چربی‌های ترانس در کشور
اسماعیل‌زاده مهم‌ترین مانع موجود را تحریم‌های اقتصادی دانست و افزود: صنایع غذایی برای حذف اسیدهای چرب ترانس به تجهیزات خاصی نیاز دارند که واردات آن با محدودیت‌های فراوان مواجه است. وزارت بهداشت در حال بررسی راه‌های تأمین این تجهیزات و حمایت از تولیدکنندگان در این مسیر است.
راهبردهای آینده و هدف‌گذاری‌ها
بر اساس طرح مشترک وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد، کاهش چربی‌های ترانس در صنایع به زیر ۲ درصد هدف‌گذاری شده است. آموزش واحدهای تولیدی، بازنگری در استانداردها و کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده نیز از جمله اقدامات مکمل برای تحقق این هدف ملی هستند.
بررسی‌های آماری و مطالعات کشوری
مدیر دفتر تغذیه وزارت بهداشت از همکاری گسترده با دانشگاه علوم پزشکی ایران و مراکز تحقیقاتی در ۱۰ استان برای ارزیابی دقیق میزان مصرف چربی‌های ترانس خبر داد. نتایج اولیه نشان می‌دهد وضعیت کشور در این زمینه بحرانی نیست، اما مستندسازی علمی برای تعیین مسیرهای کاهش مصرف همچنان در دستور کار قرار دارد.