تجزیه و تحلیل ۴۶ مطالعه شامل بیش از ۱۰۰ هزار مادر باردار، شواهد محکمی به دست داده که نشان می‌دهد مصرف استامینوفن (پاراستامول) می‌تواند احتمال ابتلای کودک به اوتیسم و اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) را افزایش دهد.
در این پژوهش که به سرپرستی دکتر دیدیه پرادا، استادیار سیاست‌های سلامت جمعیت در دانشکده پزشکی ایکان نیویورک انجام شد، اطلاعات موارد مختلف مصرف استامینوفن در سه‌ماهه‌های بارداری با نتایج رشد عصبی و رفتاری کودکان مقایسه شد. بر اساس نتایج، ۲۷ مطالعه ارتباط معناداری بین قرار گرفتن در معرض استامینوفن و افزایش خطر اوتیسم یا ADHD یافتند. ۹ مطالعه هیچ همبستگی‌ای ثبت نکردند و چهار مطالعه حتی احتمال تاثیر محافظتی دارو را مطرح کردند.
درد و تب کنترل‌نشده در مادران باردار نیز پیامدهای منفی برای جنین به دنبال دارد. دکتر پرادا در بیانیه‌ای تاکید کرد: «استامینوفن تا کنون بی‌خطرترین مسکن شناخته می‌شد، اما ارتباط بالقوه آن با اختلالات رشد عصبی نیازمند بازنگری دقیق و مصرف محتاطانه است.» او ادامه داد که «افزایش اندک در ریسک، با توجه به گستردگی مصرف این دارو، می‌تواند اثرات بزرگی بر سلامت عمومی جامعه داشته باشد.»
چرا استامینوفن خطرناک است؟
اینگونه به نظر می‌رسد که پاراستامول به‌راحتی از سد جفت عبور می‌کند و با ایجاد اختلال در تنظیم هورمون‌ها و تغییر در بیان ژن‌های جنین، فرایند تکامل نئوکورتکس و سایر مراکز شناختی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مکانیسم می‌تواند زمینه‌ساز بروز اوتیسم و مشکلات تمرکزی پس از تولد شود.
توصیه‌های کاربردی برای مادران باردار
- پیش از قطع دارویی که پزشک تجویز کرده است، حتماً با متخصص زنان و زایمان یا پزشک معالج مشورت کنید.
- پاراستامول را فقط در صورت نیاز مصرف کرده و حداقل دوز موثر برای کوتاه‌ترین دوره ممکن را در نظر بگیرید.
- در صورت امکان، از روش‌های غیردارویی کاهش درد و تب مانند کمپرس آب گرم یا سرد، استراحت کافی و هیدراته نگه‌داشتن بدن بهره ببرید.
- برخی نهادهای بین‌المللی از جمله کالج زنان و زایمان امریکا (ACOG) نیز بر لزوم ارزیابی دقیق فواید و خطرات مصرف استامینوفن در بارداری تاکید دارند.
چشم‌انداز تحقیقات آتی
پژوهشگران اعلام کردند برای تایید نهایی این ارتباط و روشن شدن جنبه‌های مولکولی تاثیر استامینوفن بر رشد مغز جنین، نیاز به مطالعات طولی و کنترل‌شده بیشتری است. این تحقیق، گامی مهم در جهت بازنگری دستورالعمل‌های مراقبت دارویی دوران بارداری و توسعه راهکارهای ایمن برای مدیریت درد و تب به شمار می‌آید.
با افزایش آگاهی خانواده‌ها و پزشکان درباره عوارض احتمالی، گام عمده‌ای در جهت حفاظت از سلامت آینده کودکان برداشته خواهد شد.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.