هنگامی که قند خون به زیر حد طبیعی می‌رسد (هیپوگلیسمی)، ممکن است احساس سرگیجه، لرزش، تعریق یا تپش قلب کنید. متخصصان تغذیه و پزشکان توصیه می‌کنند در چنین شرایطی خوراکی‌هایی با حداقل ۱۵ گرم کربوهیدرات سریع‌الجذب مصرف کنید، ۱۵ دقیقه صبر کرده و در صورت لزوم دوباره همین روند را تکرار نمایید.
۱. موز
حجم مصرفی: یک عدد متوسط میزان کربوهیدرات: ۲۵ گرم (۱۸ گرم قند طبیعی) موز به‌خاطر داشتن گلوکز، فروکتوز و ساکارز به‌سرعت در خون جذب می‌شود و با فیبر ملایمی که دارد، از افت ناگهانی قند جلوگیری می‌کند. امکان حمل آسان آن نیز این میوه را به میان‌وعده‌ای ایده‌آل تبدیل می‌کند.
۲. آناناس
حجم مصرفی: یک پیمانه خردشده میزان کربوهیدرات: ۲۲ گرم (۱۶ گرم قند طبیعی) آناناس با شاخص گلیسمی بالا (حدود ۸۲) می‌تواند ظرف چند دقیقه سطح گلوکز خون را بالاببرد. بهتر است آناناس خردشده را در بسته‌های کوچک فریز کنید تا هر زمان نیاز شد، آماده مصرف باشد.
۳. خرمای مِدجول
حجم مصرفی: یک عدد میزان کربوهیدرات: ۱۸ گرم (۱۶ گرم قند طبیعی) خرمای مدجول منبع غنی گلوکز و فروکتوز است و به‌سرعت انرژی لازم را تأمین می‌کند. هضم ساده و قابلیت نگهداری در دمای محیط، آن را برای حمل در کیف یا جیب مناسب می‌سازد.
۴. انگور
حجم مصرفی: نصف پیمانه میزان کربوهیدرات: ۱۵ گرم (تمام از قند طبیعی) انگور با ساختار آبدار و قندی، سریع هضم شده و قند خون را افزایش می‌دهد. انواع قرمز، سبز یا سیاه انگور تنها تفاوت رنگی دارند و عملکرد یکسانی در افزایش فوری گلوکز بدن دارند.
۵. پوره سیب (آبلیمو سیب)
حجم مصرفی: نصف پیمانه میزان کربوهیدرات: ۱۵ گرم (۱۲ گرم قند طبیعی) پوره سیب بدون شکر افزوده، منبع ملایم و قابل‌هضمی از قند است که برای افرادی که به افت فشار یا تهوع مبتلا می‌شوند، مناسب‌تر است. تهیه پاکتی این محصول، مصرف آن را در شرایط اضطراری آسان می‌کند.
۶. هندوانه
حجم مصرفی: یک پیمانه خردشده میزان کربوهیدرات: ۱۱.۵ گرم (۹.۵ گرم قند طبیعی) هندوانه با آب فراوان و قند طبیعی بالا، به‌سرعت گلوکز خون را بازیابی و علائم افت قند را کاهش می‌دهد. بافت نرم آن نیز برای مبتلایان به دل‌پیچه یا مشکل بلع مناسب است.
گزینه‌های جایگزین برای مواقع اضطراری
- ژل یا قرص گلوکز
- آبمیوه‌های طبیعی (پرتقال، سیب، انگور)
- نصف قوطی نوشابه معمولی
- تکه‌ای نان سفید یا کراکر ساده
- یک قاشق عسل یا شیره افرا
- میوه‌های خشک (کشمش، انجیر، خرمای خشک)
این خوراکی‌ها سریع‌الجذب هستند اما به دلیل ارزش غذایی پایین بهتر است تنها در شرایط بحرانی مصرف شوند.
نکات کلیدی برای حفظ ثبات قند خون
- وعده‌های غذایی منظم و متعادل شامل کربوهیدرات پیچیده، پروتئین و چربی سالم
- پرهیز از حذف وعده‌ها و فاصله‌گذاری بیش از ۴–۲ ساعت بین غذا و میان‌وعده
- انتخاب میان‌وعده‌های با فیبر و پروتئین مثل سیب با کره بادام‌زمینی یا هوموس و سبزیجات
- محدود کردن نوشیدنی‌ها و تنقلات فرآوری‌شده که قند خون را نوسان می‌دهند
- نوشیدن مداوم آب برای حمایت از سوخت‌وساز گلوکز
- ورزش منظم و توجه به مصرف میان‌وعده پیش و پس از تمرین
- پایش مرتب قند خون برای افراد مبتلا به دیابت یا سابقه هیپوگلیسمی
در صورت تکرار مکرر افت قند خون، حتماً با پزشک یا کارشناس تغذیه مشورت کنید تا ریشه مشکل بررسی و درمان مناسب آغاز شود.
دکتر حصارکی، متخصصی مجرب و دلسوز در حوزه سلامت، با تجربه و دانش گسترده خود، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شماست. ایشان با رویکردی بیمارمحور و استفاده از دانش روز، همواره در تلاش برای بهبود حال بیماران و ارائه مشاوره‌های پزشکی دقیق و قابل اعتماد هستند.